Trong chiến tranh giải phóng miền Nam, việc vận tải quân, nhu yếu phẩm và trang thiết bị vũ khí được thực hiện chủ yếu bằng đường bộ. Những chiếc xe nòng cốt của quân đội thời đó hầu như đều là xe ô tô do Liên Xô sản xuất.

Những chiếc xe xẻ dọc Trường Sơn là các mẫu xe như Zin 157, Zin 131, GAZ 51 và GAZ 69 (xe chỉ huy). Đây đều là những chiếc xe động cơ xăng máy dọc, rất khỏe, được trang bị hộp số cơ khí, hai cầu hoặc ba cầu, có xe còn được lắp cả tời kéo.




Những chiếc xe này có thể cõng được vài tấn hàng, kéo pháo hoặc chở quân, có khả năng băng rừng, lội suối và đặc biệt là rất dễ sửa chữa.

Rất nhiều huyền thoại về những chiến sĩ lái xe, cả nam lẫn nữ, với tinh thần “yêu xe như con, quý xăng như máu” đã tạo nên những chiến công hiểm hách mà ngay cả những nhà sản xuất cũng không thể hình dung nổi trong điều kiện thực địa khắc nghiệt như thế.

Có những bức ảnh chụp lại cảnh xe Zin 157 tháo lốp để băng qua hai sợi dây cáp vượt vực sâu, những chiếc xe bị bom đánh bật lên nhưng vẫn không hề hấn gì.

Ngày nay, chúng ta chỉ còn có thể nhìn thấy những chiếc xe ấy trong bảo tàng hoặc vẫn được niêm cất trong quân đội. Chúng im lìm, nhưng thực sự đã từng gánh trên mình những trọng trách lớn lao trong cuộc giải phóng đất nước.