Vào năm 2004, một nhóm kỹ sư Ý đã tái tạo lại một thiết kế kỳ lạ của Leonardo da Vinci—một cỗ xe không người lái, có thể tự di chuyển nhờ hệ thống bánh răng và lò xo. Khi kích hoạt, chiếc xe bắt đầu lăn bánh theo nguyên lý mà Leonardo đã vạch ra hơn 500 năm trước. Điều này không chỉ chứng minh thiên tài của ông mà còn đặt ra câu hỏi: Liệu da Vinci có phải là người đặt nền móng cho xe tự lái?

Chiếc xe bí ẩn trong bản thảo

Leonardo da Vinci (1452–1519), một họa sĩ, kỹ sư, và nhà phát minh nổi tiếng người Ý, đã để lại nhiều bản vẽ máy móc vượt xa thời đại của mình. Một trong số đó, chứa các phác thảo về một cỗ xe có hệ thống bánh răng phức tạp, đã thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu. Khác với những cỗ xe thời đó cần ngựa kéo, thiết kế này có thể tự vận hành. Tuy nhiên, cách thức hoạt động của nó vẫn là một bí ẩn.

Các bản vẽ không có hướng dẫn rõ ràng, chỉ là những ký hiệu cơ khí rối rắm. Trong nhiều thế kỷ, các học giả nghĩ rằng đó chỉ là một ý tưởng chưa hoàn thiện. Nhưng khi các kỹ sư hiện đại phục dựng mô hình, họ phát hiện ra rằng chiếc xe hoàn toàn có thể hoạt động!



Công nghệ “tự lái” của thế kỷ 15

Cỗ xe của Leonardo không dùng động cơ mà vận hành nhờ hệ thống lò xo và bánh răng cót. Khi lên dây cót, năng lượng được lưu trữ trong các lò xo và giải phóng dần dần để tạo ra chuyển động. Các bánh răng điều khiển tốc độ và hướng đi, cho phép xe di chuyển theo quỹ đạo định trước. Đây chính là một hệ thống điều khiển tự động sơ khai, một nguyên lý mà xe tự lái ngày nay vẫn sử dụng: cung cấp năng lượng, kiểm soát hướng đi và điều chỉnh tốc độ.

Đi trước thời đại nhưng bị lãng quên

Nếu chiếc xe này được chế tạo vào thời Leonardo, liệu lịch sử nhân loại có khác đi? Liệu cuộc cách mạng công nghiệp có đến sớm hơn? Tiếc rằng, thiết kế này có lẽ đã bị lãng quên giữa hàng trăm phát minh khác của ông. Có thể nó quá xa vời với thời đại mà con người vẫn nghĩ bánh xe chỉ dành cho xe ngựa.

Giờ đây, khi chúng ta phát triển xe tự lái với trí tuệ nhân tạo, những nguyên lý của Leonardo da Vinci vẫn còn đó. Thiên tài của ông vẫn vượt trước thời đại, và có lẽ, nếu còn sống, ông cũng sẽ ngồi trên một chiếc Tesla và nói: "Ta đã nghĩ ra điều này từ 500 năm trước!"