Mỗi lần dừng đèn đỏ trên chiếc xe xăng, hàng trăm ký động năng biến mất trong làn khói nóng tỏa ra từ má phanh. Một sự lãng phí quen thuộc mà ít ai để ý.

Xe điện và hybrid thì khác. Khi người lái nhấc chân khỏi bàn đạp ga, động cơ điện lập tức “đổi vai”, từ kẻ tiêu thụ điện trở thành một chiếc máy phát. Bánh xe kéo động cơ quay ngược, tạo ra lực cản để làm chậm xe, đồng thời sinh ra dòng điện nạp ngược về pin. Nói đơn giản, mỗi cú phanh là một lần “tích cóp” năng lượng cho chặng đường kế tiếp.

Ý tưởng thu hồi năng lượng từ phanh vốn không mới. Từ đầu thế kỷ 20, các kỹ sư đã thử nghiệm trên tàu điện và xe đua, nhưng chỉ đến khi pin lithium-ion xuất hiện và công nghệ điều khiển điện tử phát triển, phanh tái sinh mới thực sự bùng nổ. Nguyên lý cốt lõi vẫn dựa trên định luật bảo toàn năng lượng: động năng không mất đi mà chuyển thành điện năng, lưu trữ trong pin để tái sử dụng.




Nhờ vậy, xe điện có thể tăng thêm 10 đến 25 phần trăm tầm hoạt động, còn xe hybrid thì tiết kiệm nhiên liệu đáng kể. Bộ phanh ma sát cũng “nhàn” hơn, ít mòn, ít tốn kém bảo dưỡng. Và không thể không nhắc đến trải nghiệm “lái một bàn đạp”: chỉ cần nhả ga, xe đã tự hãm, một cảm giác vừa tiện lợi vừa hiện đại trong nhịp sống đô thị.

Tất nhiên, phanh tái sinh không phải phép màu toàn năng. Khi pin đầy, trong tiết trời lạnh, hoặc lúc cần dừng gấp, phanh truyền thống vẫn là chốt chặn cuối cùng.

Tại Việt Nam, công nghệ này đã xuất hiện trên nhiều mẫu xe quen thuộc: từ VinFast VF e34, VF 8 với khả năng điều chỉnh mức tái sinh, đến Toyota Corolla Cross Hybrid, Camry Hybrid tiết kiệm nhiên liệu, hay các mẫu Hyundai Ioniq 5, Kia EV6 mang lại trải nghiệm lái một bàn đạp hiện đại. Phanh tái sinh đang dần trở thành “chuẩn mực mới”, âm thầm thay đổi cách người Việt cầm lái mỗi ngày.